Dagkalender
Ontdek per maand de makkelijk te vinden objecten aan de sterrenhemel.
Januari 2022
01 jan 00.00 uur
DE MEDEWERKERS VAN STERRENWACHT MERCURIUS WENSEN IEDEREEN EEN VOORSPOEDIG
EN GELUKKIG 2022 MET VEEL HELDERE AVONDEN!
1 jan
In Dordrecht: Zon op om 08:49 uur. Zon onder om 16:41 uur.
zo 2 jan
Nieuwe Maan. De maan is rond deze datum enkele dagen niet of nauwelijks te zien.
ma/di 3/4 jan
Dit is de nacht van de Boötiden, een jaarlijks terugkerende meteorenzwerm. Het maximum valt dit jaar in de avond maar dan staat het radiant nog laag aan de hemel. In de nacht als het radiant hoger aan de hemel komt, is de activiteit al fors afgenomen. Het is net nieuwe maan geweest, dus geen storend maanlicht. Als het goed helder en donker is, worden er zo’n 20 meteoren per uur verwacht.
di/wo 4/5 jan
De smalle sikkel van de maan en de planeten Mercurius, Saturnus en Jupiter zijn te zien in de avondschemering
vr 7 jan
Mercurius is aan de avondhemel te vinden, hij staat 19° van de Zon en gaat 1,5 uur na de Zon onder
zo 9 jan
Eerste Kwartier. De maan staat in de middag en avond aan de hemel
ma 17 jan
Volle maan. De maan staat de hele nacht hoog aan de winterhemel
di 25 jan
Laatste Kwartier. De maan is nu in de nanacht en ochtend zichtbaar
31 jan
In Dordrecht: Zon op om 08:22 uur. Zon onder om 17:27 uur.
Februari 2022
1 feb
In Dordrecht: Zon op om 08.21 uur. Zon onder om 17.29 uur.
di 1 feb
Nieuwe Maan. Nieuwe maan is een van de schijngestalten van de maan. Als de maan ongeveer tussen de aarde en de zon staat, is alleen de schaduwkant van de maan waar te nemen. De maan is dan vanaf de aarde niet te zien.
wo 2 feb
De zeer smalle maansikkel zien we onder de planeet Jupiter
ma 7 feb
“Rechtsboven” de maan staat de planeet Uranus (21.30 uur)
di 8 feb
ma 14 feb
Eerste Kwartier. De half verlichte maan is een middag- en avondverschijning
De maan in samenstand met de sterren Castor en Pollux in de vroege ochtend
wo 16 feb
Mercurius is nu in de ochtend zichtbaar, hij staat 26° van de Zon en komt 1,0 uur voor de Zon op. Ook Venus en Mars staan in het zuidoosten
wo 16 feb
Volle Maan. De maan is vrijwel de hele nacht zichtbaar.
wo 23 feb
Laatste Kwartier. De maan is te zien in de nanacht en ochtend
zo 27 feb
De smalle maansikkel in de ochtend bij de planeten Mars en Venus
28 feb
In Dordrecht: Zon op om 07.29 uur. Zon onder om 18.18 uur.
Maart 2022
1 mrt
In Dordrecht: Zon op om 07.27 uur. Zon onder om 18.20 uur.
di 1 mrt
wo 2 mrt
Nieuwe Maan. Er is dus geen maan aan de hemel te zien. De hemel is nu dus relatief donker en een goede periode om deep-sky objecten te observeren.
vr 4 mrt
Met een beetje geluk is de smalle maansikkel aan de avondhemel te vinden
zo 6 mrt
In de ochtend een samenstand van de planeten Mars en Venus
do 10 mrt
Eerste Kwartier. Tijdens het eerste kwartier komt de maan omtrent het middaguur op en is ook in de avond te zien.
vr 18 mrt
Volle Maan. Vanaf de zon gezien bevindt de maan zich aan de andere zijde van de aarde en valt de verlichte helft van de maan samen met de naar de aarde toegekeerde helft
zo 20 mrt
Astronomische lente. Vandaag staat de zon loodrecht boven de evenaar, wat voor het noordelijk halfrond het begin van de lente betekent. De lengte van dag en nacht zijn overal op aarde gelijk.
Het woord lente is een oude afleiding van lang en heeft betrekking op het lengen van de dagen.
zo 20 mrt
Venus is ochtendster, staat 47° van de Zon en komt 1,5 uur voor de Zon op.
vr 25 mrt
Laatse Kwartier. De maan is zichtbaar in de nanacht en ochtend
zo 27 mrt
Vannacht begint de zomertijd. De zomertijd begint op de laatste zondag van maart en eindigt op de laatste zondag van oktober (het begin van de wintertijd). In de nacht van zaterdag op zondag worden de klokken om 2 uur een uur vooruit gezet, dus van 2 naar 3 uur (ezelsbruggetje: in het voorjaar gaat de klok een uur vooruit).
In totaal duurt de zomertijd 31 weken, oftewel 217 dagen. Dit jaar begint de zomertijd op 27 maart en eindigt op zondag 30 oktober.
31 mrt
In Dordrecht: Zon op om 07.19 uur. Zon onder om 20.12 uur.
April 2022
1 apr
In Dordrecht: Zon op om 07.17 uur. Zon onder om 20.14 uur.
vr 1 apr
Nieuwe Maan. De schaduwkant van de maan is naar de aarde gericht. Hierdoor kunnen we de maan vanaf de aarde niet zien.
di 5 apr
Vanavond staat de maansikkel in het sterrenbeeld Stier.
za 9 apr
Eerste Kwartier. De maan staat vanavond rond 22.00 uur in een lijn met de sterren Castor en Pollux van het sterrenbeeld Tweelingen.
di 12 apr
‘s Avonds zien we de maan in het sterrenbeeld Leeuw ten oosten van de ster Regulus.
za 16 apr
Volle Maan. De maan staat de hele nacht boven de horizon.
vr 22 apr
Het maximum van de Lyriden (een jaarlijks terugkerende meteorenzwerm) wordt vanavond omstreeks 21.00 uur verwacht. De radiant komt in de nanacht hoger aan de hemel te staan. De beste tijd om te kijken is tussen middernacht en het moment dat de maan rond 4.00 uur opkomt. Bij een goede donkere hemel worden maximaal 10 meteoren per uur verwacht. Lyriden zijn snelle meteoren met soms vuurbollen.
za 23 apr
Laatste Kwartier. De maan is na middernacht en ‘s morgens te zien.
ma/di 25/26 apr
In de vroege ochtend staat de afnemende maansikkel bij Saturnus en Mars aan de hemel vlak boven de horizon.
wo 27 apr
In de ochtendschemering is er een samenstand van Venus, Jupiter en de smalle sikkel van de maan. Wel zeer moeilijk waarneembaar vanwege de lage stand en de reeds lichte hemel kort voor de zon opkomt. Gebruik een verrekijker.
30 apr
In Dordrecht: Zon op om 06.15 uur. Zon onder om 21.02 uur.
Mei 2022
1 mei
In Dordrecht: Zon op om 06.13 uur. Zon onder om 21.04 uur.
ma 2 mei
Twee dagen na Nieuwe Maan staat de smalle maansikkel laag in het westen. Pas twee uur na zonsondergang gaat de maan onder.
za 7 mei
De maan in samenstand met de heldere sterren van het sterrenbeeld Tweelingen, Castor en Pollux.
ma 9 mei
De maan in Eerste Kwartier. Momenteel ‘s middags en ‘s avonds te zien.
vr 13 mei
De maan in de buurt van de hoofdster van het sterrenbeeld maagd, Spica.
ma 16 mei
Volle Maan. De maan is de hele nacht boven de horizon. Tegen de ochtend is er een maansverduistering waarvan wij alleen het begin kunnen zien. Minder dan een half uur voordat de maan onder gaat is de maan volledig in de schaduw van de aarde en begint de totaliteit. De maan gaat ‘verduisterd’ onder. Vanwege de al lichte ochtendhemel is de totaliteit waarschijnlijk helemaal niet te zien.
zo 22 mei
De maan staat in de buurt van de planeet Saturnus in het sterrenbeeld Steenbok.
zo 22 mei
De maan in schijngestalte van Laatste Kwartier. We zien de maan in de nanacht en ochtend.
wo 25 mei
In de ochtendschemering is er een mooie samenstand van de maan, Jupiter en Mars. Een stuk verder naar het oosten staat de zeer heldere planeet Venus en meer naar het zuiden is Saturnus nog te vinden.
zo 29 mei
Samenstand van Jupiter en Mars aan de vroege ochtendhemel. Jupiter is flink helderder dan Mars.
ma 30 mei
Nieuwe Maan. Aan de nachtelijke hemel is de maan voor ons nu niet zichtbaar.
31 mei
In Dordrecht: Zon op om 05.30 uur. Zon onder om 21.48 uur.
Juni 2022
1 juni
In Dordrecht: Zon op om 05.29 uur. Zon onder om 21.49 uur.
wo 1 juni
Begin van de weerkundige zomer. Deze bevat de maanden juni, juli en augustus.
De astronomische zomer begint op dinsdag 21 juni om 11:14 uur.
ma 6 juni
De maansikkel staat in het sterrenbeeld Leeuw. Dit is te zien aan de westelijke avondhemel tot ruim na middernacht.
di 7 juni
Het is Eerste Kwartier. De rechterkant van de maan is verlicht. We zien de maan ‘s avonds.
vr 10 juni
De maan is vandaag te vinden in het sterrenbeeld Maagd.
di 14 juni
Volle Maan. De maan is de hele korte juni-nacht boven de horizon.
zo 19 juni
Vannacht staan de maan en de planeet Saturnus aan de hemel.
di 21 juni
Begin van de astronomische zomer. Op het noordelijk halfrond zijn de dagen nu het langst. De zon staat recht boven de Kreeftskeerkring.
di 21 juni
Laatste Kwartier. De maan is in de nanacht en in de ochtend te zien.
zo 26 juni
De smalle maansikkel bij de planeet Venus aan de ochtendhemel.
ma 27 juni
Meteorenzwerm Juni-Bootiden. De frequentie is de laatste jaren niet zo hoog.
wo 29 juni
Nieuwe Maan. De maan is niet zichtbaar.
do 30 juni
Kort na zonsondergang is de smalle maansikkel aan de noordwestelijke hemel te vinden.
30 juni
In Dordrecht: Zon op om 05.27 uur. Zon onder om 22.02 uur.
Juli 2022
1 juli
vr 1 juli
Een uur na zonsondergang, dus rond 23.00 uur, is laag in het westnoordwesten een zeer smalle maansikkel zichtbaar.
ma 4 juli
Om 09:10 uur bevindt de aarde zich in het aphelium, het punt in de baan waar de afstand tot de zon het grootst is: 152,1 miljoen kilometer.
do 7 juli
Eerste Kwartier. Anderhalf uur na zonsondergang, zie je de half verlichte maan aan de zuidwestelijke hemel staan, met pal daaronder de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd.
wo 13 juli
Volle Maan. Tegen middernacht staat de maan laag in het zuidzuidoosten, in het sterrenbeeld Boogschutter.
vr 15 juli
Vrij wijde samenstand van de maan en de geringde planeet Saturnus, op enige afstand boven de maan. De twee hemellichamen zijn vanaf middernacht zichtbaar, laag in het zuidoosten. Rond 04.00 uur (op zaterdag 16 juli) bereiken zij hun hoogste stand boven de zuidelijke horizon.
di 19 juli
Vroeg in de ochtend is een mooie nauwe samenstand zichtbaar van de afnemende maan en de reuzenplaneet Jupiter, die zich op kleine afstand boven de maan bevindt. Om 01.00 uur zie je de twee hemellichamen laag in het oosten; rond 04.00 uur, als het geleidelijk begint te schemeren, staan ze hoog boven de zuidoostelijke horizon. Op grote afstand rechts van het tweetal is Saturnus zichtbaar. En op vrijwel even grote afstand links staat Mars.
wo 20 juli
Laatste Kwartier. De vrijwel half verlichte maan staat ’s morgens vroeg vrijwel exact tussen de planeten Mars en Jupiter in.
Kijk rond 03.30 uur, in het oostzuidoosten.
vr 22 juli
Mars staat rond 03.30 uur een stukje rechts van de maan boven de oostelijke horizon.
za 23 juli
Linksboven de afnemende maan is het Zevengesternte te zien, de open sterrenhoop in het sterrenbeeld Stier.
wo 27 juli
Vanaf 05.00 uur, laag in het oostnoordoosten een wijde samenstand van de zeer smalle maansikkel en de planeet Venus.
do 28 juli
Nieuwe Maan. De maan is voor ons nu niet zichtbaar. Kijk vandaag naar het maximum van de meteorenzwerm de Delta Aquariden, die afkomstig lijken te zijn uit het sterrenbeeld Waterman (Aquarius).
31 juli
In Dordrecht: Zon op om 06.03 uur. Zon onder om 21.30 uur.
Augustus 2022
1 aug
In Dordrecht: Zon op om 06.05 uur. Zon onder om 21.28 uur.
ma 1 aug
Rond 22.00 uur, als het nog schemert, zie je de maansikkel laag boven de westelijke horizon. Waarschijnlijk is ook het asgrauwe schijnsel zichtbaar. Het ‘donkere’ deel van de maan is dan toch te zien. Het wordt veroorzaakt doordat het licht van de aarde voor een deel naar de maan wordt weerkaatst.
vr 5 aug
Eerste Kwartier. De half verlichte maan staat ’s avonds laag boven de zuidwestelijke horizon.
do 11 aug
Rond middernacht is aan de zuidzuidoostelijke hemel een wijde samenstand zichtbaar van de bijna vol verlichte maan en de planeet Saturnus. Zoek de planeet op geruime afstand linksboven de maan.
vr 12 aug
Vandaag is het Volle Maan. Tegen middernacht staat de maan vrij laag boven de zuidoostelijke horizon; op flinke afstand rechtsboven de maan is de planeet Saturnus te zien.
Vannacht is ook het maximum van de Perseïden, een van de bekendste meteorenzwermen, met het vluchtpunt in het sterrenbeeld Perseus. Vanwege het vele storende maanlicht zijn de waarnemingsomstandigheden echter bijzonder ongunstig.
zo 14 aug
De planeet Saturnus staat vandaag exact tegenover de zon aan de hemel, dit noemen we: in oppositie. De afstand tot de aarde is rond deze datum het kleinst, en de helderheid van de planeet het grootst. Bovendien is hij de gehele nacht zichtbaar. Saturnus staat in het sterrenbeeld Steenbok, en bereikt om 01.45 uur (op 15 augustus) zijn hoogste stand aan de hemel, in het zuiden.
Rond middernacht is vrij laag in het oostzuidoosten ook een wijde samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Jupiter, die een stuk helderder is dan Saturnus.
ma 15 aug
De reuzenplaneet Jupiter staat vanavond op enige afstand rechtsboven de maan. Bekijk de wijde samenstand rond middernacht, laag aan de oostelijke hemel.
wo 17 aug
Deze maand is het bekende sterrenbeeld Grote Beer, de ‘Steelpan’, ’s avonds in het noordwesten te vinden. Vanaf een goede donkere plek zijn ook de zwakkere sterren te onderscheiden die de kop en de poten van de beer moeten voorstellen.
vr 19 aug
Laatste Kwartier. Voor het aanbreken van de ochtendschemering is hoog in het zuidoosten een mooie samenstand te zien van de half verlichte maan en de rode planeet Mars, op kleine afstand linksonder de maan.
wo 24 aug
De afnemende maansikkel staat precies op één lijn met de sterren Castor en Pollux in het sterrenbeeld Tweelingen. Kijk hiervoor rond 05.00 uur, in het oostnoordoosten.
za 27 aug
Nieuwe Maan. De maan is voor ons niet te zien.
di 30 aug
Als je vrij zicht op het westzuidwesten hebt, zie je rond 21.00 uur, tijdens de avondschemering, een mooie maansikkel, heel laag boven de horizon.
31 aug
In Dordrecht: Zon op om 06.53 uur. Zon onder om 20.28 uur.
September 2022
1 sept
In Dordrecht: Zon op om 06.54 uur. Zon onder om 20.26 uur.
do 1 sept
Start van de weerkundige herfst. Deze omvat de maanden september, oktober en november.
De astronomische herfst begint op vrijdag 23 september.
za 3 sept
Eerste Kwartier. Op zeer kleine afstand rechtsonder de half verlichte maan staat de ster Antares in het sterrenbeeld Schorpioen. Bekijk de nauwe samenstand aan het eind van de avondschemering, rond 21.30 uur, heel laag in het zuidzuidwesten.
wo 7 sept
Om 23.30 uur staat de wassende maan precies in het zuiden, in het sterrenbeeld Steenbok. De heldere ‘ster’ die op grote afstand linksboven de maan, is de planeet Saturnus.
do 8 sept
Wijde samenstand van de planeet Saturnus en de maan. Saturnus staat op geruime afstand rechts boven de maan.
Rond middernacht bereiken de twee hemellichamen hun hoogste positie aan de hemel, precies in het zuiden. De ster die min of meer tussen Saturnus en de maan in staat, is Deneb, de hoofdster van het sterrenbeeld Steenbok.
za 10 sept
Volle Maan. ’s Avonds rond 22.30 uur zie je aan de oostzuidoostelijke hemel een wijde samenstand van de maan en de reuzenplaneet Jupiter. De planeet staat op grote afstand links van de maan.
Hoger aan de hemel is het Herfstvierkant zichtbaar: de vier helderste sterren van het sterrenbeeld Pegasus.
zo 11 sept
Jupiter staat vannacht op kleine schijnbare afstand rechtsboven de maan. Om 21.30 uur staan de twee hemellichamen nog laag boven de oostelijke horizon, maar rond middernacht zie je ze al hoog in het zuidoosten. Pas tegen 03.00 uur (op maandag 12 september) bereiken ze hun hoogste stand aan de hemel, in het zuiden.
do 15 sept
De afnemende maan staat rond middernacht aan de oostelijke hemel. Pal boven de maan is het Zevengesternte te vinden (gebruik eventueel een verrekijker)
Op grotere afstand linksonder de maan zie je de ster Aldebaran in het sterrenbeeld Stier, met links daarvan de planeet Mars. Mars heeft ongeveer dezelfde oranje kleur als Aldebaran, maar is wel helderder.
vr 16 sept
Vannacht is een nauwe samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Mars. De planeet is op kleine afstand onder de maan te vinden. Rond middernacht zie je de twee hemellichamen laag aan de oostnoordoostelijke hemel.
Diep in de nacht, rond 05.00 uur (op zaterdag 17 september) staan ze samen zeer hoog in het zuidoosten.
za 17 sept
De maan in Laatste Kwartier en zichtbaar in de nanacht en ochtend.
di 20 sept
Nog voor het aanbreken van de ochtendschemering, zie je de afnemende maan hoog boven de oostelijke horizon. Direct links van de maan is de ster Pollux zichtbaar, in het sterrenbeeld Tweelingen. Castor staat er pal boven.
vr 23 sept
Begin van de astronomische herfst 03.03 uur.
Vandaag is er sprake van de herfstequinox, ook wel herfstpunt genoemd. Het betekent dat de zon precies boven de evenaar staat. En dat heeft een paar gevolgen. Allereerst duren dag- en nacht vandaag overal op aarde even lang. Daarnaast komt de zon vandaag precies in het oosten op, om vervolgens ook precies in het westen onder te gaan. Er is slechts nog één andere dag in het jaar waarop dat gebeurt en dat is de lente-equinox (rond 21 maart).
zo 25 sept
Nieuwe Maan. De maan is voor ons niet te zien.
ma 26 sept
Vandaag staat Jupiter in oppositie. De reuzenplaneet bevindt zich nu precies tegenover de zon aan de hemel. Rond middernacht staat hij hoog in het zuidzuidoosten.
vr 30 sept
Zoek tijdens de avondschemering de wassende maan laag in het zuidwesten.
30 sept
In Dordrecht: Zon op om 07.41 uur. Zon onder om 19.19 uur.
Oktober 2022
1 okt
In Dordrecht: Zon op om 07.43 uur. Zon onder om 19.17 uur.
ma 3 okt
Eerste Kwartier. ’s Avonds rond 21.00 uur, als de avondschemering ten einde is, zie je de half verlichte maan laag in het zuiden staan.
wo 5 okt
Vanavond is een mooie samenstand zichtbaar van de wassende maan en de planeet Saturnus. Even na 22.00 uur bereiken ze samen de hoogste stand aan de zuidelijke hemel. Saturnus staat op enige afstand rechtsboven de maan.
za 8 okt
Vanavond rond 22.00 uur is vrij hoog in het zuidoosten een mooie nauwe samenstand waarneembaar van de bijna vol verlichte maan en de reuzenplaneet Jupiter, op kleine afstand pal boven de maan.
zo 9 okt
Volle Maan. De maan bevindt zich rond 23.00 uur hoog boven de zuidoostelijke horizon. Op grote afstand rechts van de maan staat de planeet Jupiter.
do 13 okt
Rond middernacht staat de maan vrij hoog aan de oostelijke hemel. Op geruime afstand rechtsonder de maan zie je de ster Aldebaran in het sterrenbeeld Stier. Op veel grotere afstand linksonder de maan staat de rode planeet Mars, en rechtsboven de maan moet het Zevengesternte zichtbaar zijn, de bekende open sterrenhoop in de Stier.
vr 14 okt
Vannacht zie je de rode planeet Mars op kleine afstand pal onder de maan. Bekijk de samenstand rond middernacht aan de oostelijke hemel.
ma 17 okt
Laatste Kwartier. Tijdens het laatste kwartier komt de maan rond middernacht op en gaat rond het middaguur onder.
di 18 okt
De sterren Castor en Pollux in het sterrenbeeld Tweelingen staan vanmorgen rechtsboven de afnemende maan. Bekijk de samenstand rond 06.30 uur, hoog in het zuidoosten.
Rond middernacht, is de planeet Mars de opvallendste verschijning aan de oostelijke hemel.
za 22 okt
Maximum van de meteorenzwerm de Orioniden. De ‘vallende sterren’ in deze zwerm lijken afkomstig te zijn uit de richting van het sterrenbeeld Orion. De lichtsporen worden veroorzaakt door stofjes van de beroemde komeet Halley die met hoge snelheid de dampkring van de aarde binnendringen en daar luchtmoleculen tot gloeien brengen. De omstandigheden om waar te nemen zijn gunstig. Er is het grootste deel van de nacht geen storend maanlicht.
di 25 okt
Nieuwe Maan. Vandaag, tussen 11:08 en 13:03 uur, vindt een gedeeltelijke zonsverduistering plaats. De Maan schuift dan vanaf de Aarde gezien precies voor de Zon langs. Bij helder weer zal vanuit Nederland en België de hele verduistering zichtbaar zijn. Wij zien de eclips als een hap die in eerste instantie uit de rechterkant van de Zon wordt genomen en steeds groter wordt. Halverwege de verduistering bevindt die hap zich aan de bovenkant, en tegen het einde van de eclips verdwijnt deze aan de linkerkant van de Zon. De verduistering duurt bij ons 1,9 uur.
zo 30 okt
Wintertijd begint altijd op de laatste zondag van oktober. De exacte datum waarop deze tijd ingaat verschilt daarom elk jaar. Het is de tijd om de klok in de nacht van zaterdag op zondag een uur achteruit te zetten. Zo kun je lekker een uurtje langer slapen. Officieel moet de klok om 3 uur ‘s nachts naar 2 uur ‘s nachts verzet worden. Wintertijd 2022 begint op zondag 30 oktober.
Eigenlijk is de wintertijd juist onze standaardtijd!
31 okt
In Dordrecht: Zon op om 07.34 uur. Zon onder om 17.14 uur.
November 2022
01 nov
In Dordrecht: Zon op om 07.36 uur. Zon onder om 17.12 uur.
di 1 nov
Eerste Kwartier. Rond 19.00 uur staat de half verlichte maan vrij laag aan de zuidelijke hemel, in het sterrenbeeld Steenbok. De opvallende ‘ster’ linksboven de maan is de planeet Saturnus.
do 3 nov
De wassende maan wordt vanavond geflankeerd door twee reuzenplaneten. Jupiter staat linksboven de maan en Saturnus op nog grotere afstand rechts ervan. Bekijk ze rond 20.30 uur aan de zuidelijke hemel.
vr 4 nov
Vanavond is een mooie, nauwe samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Jupiter, op kleine afstand boven de maan. Rond 21.45 uur staan de twee hemellichamen vrij hoog boven de zuidelijke horizon.
zo 6 nov
Vandaag het maximum van de Tauriden, een meteorenzwerm met het vluchtpunt in het sterrenbeeld Stier. Er is helaas veel storend maanlicht, waardoor de zwakkere exemplaren niet zichtbaar zijn. De stofjes die je ziet verbranden in de aardatmosfeer zijn afkomstig van komeet Encke.
di 8 nov
Volle Maan. Om 22.45 uur staat de maan hoog in het zuidoosten. Links van de maan de wintersterrenbeelden Orion, Stier, Voerman en Tweelingen, en de rode planeet Mars.
vr 11 nov
De maan en de planeet Mars vannacht aan de hemel. Mars staat op vrij kleine afstand rechts van de maan. Beide hemellichamen worden vannacht omringd door de sterren van de Winterzeshoek: Capella in de Voerman, Castor en Pollux (Tweelingen), Procyon (Kleine Hond), Sirius (Grote Hond), Rigel (Orion) en Aldebaran (Stier)
zo 13 nov
Nauwe samenstand van de afnemende maan en de ster Pollux in de Tweelingen. Op grote afstand rechtsboven de maan zie je de planeet Mars. Kijk rond 23.00 uur aan de oostelijke hemel.
wo 16 nov
Laatste Kwartier. Rond 06.30 uur, aan het begin van de ochtendschemering, zie je de half verlichte maan hoog in het zuiden. Op grote afstand linksonder de maan staat de ster Regulus in de Leeuw.
do 17 nov
Vannacht is het maximum van de meteorenzwerm de Leoniden. De ‘vallende sterren’ lijken afkomstig uit het sterrenbeeld Leeuw.
Vooral in de tweede helft van de nacht zijn er veel te zien. De Leoniden zijn zeer snelle meteoren.
ma 21 nov
’s Morgens tussen 06.00 en 06.30 uur zie je laag in het zuidoosten de smalle maansikkel, met rechtsonder daarvan de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd.
wo 23 nov
Nieuwe Maan. Bij Nieuwe Maan staat de maan ongeveer tussen de aarde en de zon en kijken we vanaf de aarde tegen de schaduwkant van de maan aan. De maan is dan vanaf de aarde niet te zien.
di 29 nov
Samenstand van de maan en de planeet Saturnus, op vrij grote afstand rechts van de maan. Bekijk het duo rond 19.00 uur, in het zuidzuidwesten.
wo 30 nov
Eerste Kwartier. Rond 19.00 uur staat de half verlichte maan vrij hoog in het zuiden.
30 nov
In Dordrecht: Zon op om 08.25 uur. Zon onder om 16.34 uur.
December 2022
1 dec
do 1 dec
Begin van de weerkundige winter. Hieronder vallen de maanden december, januari en februari.
De astronomische winter begin dit jaar op 21 december.
do 1 dec
De heldere reuzenplaneet Jupiter staat vanavond op vrij kleine afstand linksboven de maan. Bekijk de fraaie samenstand rond 20.00 uur, vrij hoog aan de zuidelijke hemel.
wo 7 dec
Vannacht is een mooie, nauwe samenstand te zien van de bijna vol verlichte maan en de planeet Mars. Mars is zichtbaar als een heldere oranjerode ster, op kleine afstand linksonder de maan. Om 21.00 uur staat het tweetal al hoog in het oostzuidoosten, maar de samenstand is de gehele nacht waarneembaar.
do 8 dec
Volle Maan. Tussen 06.00 en 06.58 uur schuift de vol verlichte maan voor Mars langs. Om Mars vlak vóór en vlak ná deze unieke planeetbedekking te zien, is een verrekijker nodig, omdat hij wordt overstraald door het vele maanlicht. Mars bevindt zich vandaag tegenover de zon aan de hemel (hij staat ‘in oppositie’), en is rond deze tijd de gehele nacht zichtbaar, als een opvallende heldere oranjerode ‘ster’ in het sterrenbeeld Stier. Halverwege de avond van 8 december zie je de planeet op geruime afstand rechtsboven de maan.
za 10 dec
Rond 22.00 uur zie je maan al vrij hoog aan de oostelijke hemel staan, met direct links ervan de twee hoofdsterren van het sterrenbeeld Tweelingen: Castor en Pollux.
wo 14 dec
De meteorenzwerm Geminiden bereikt op woensdag 14 december 2022, rond 11:15 uur, zijn maximum. De meteoren van de Geminiden zijn gemiddeld snel, gelig van kleur, vaak helder en hebben korte sporen. De stofjes die je ziet verbranden in de dampkring van de aarde zijn afkomstig van de planetoïde Phaethon.
Wanneer de radiant in het zenit zou staan, zouden er van deze zwerm naar verwachting gemiddeld zo’n 120 meteoren per uur vallen. De radiant van de zwerm staat rond 2:30 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 70° boven de horizon. Het beste moment om Geminiden waar te nemen is op 14 december rond 22:30 uur. Dat is circa 11 uur na het moment van het maximum, wat niet ideaal is voor een zwerm met een korte piek als deze. Hierdoor zijn zeker 55% minder meteoren te zien dan in het meest gunstige geval. De radiant staat op dat moment zo’n 42° boven de horizon, in het oosten. Door de matige omstandigheden zijn er in onze streken dan vermoedelijk “maar” circa 25–36 meteoren per uur van deze zwerm te zien, altijd nog de moeite waard om te gaan waarnemen. De Maan is voor ongeveer 65% verlicht en kan storen. Helaas is het in de Benelux in december vaak bewolkt. Maar als het helder is: zeker kijken!
vr 16 dec
Laatste Kwartier. Rond 7 uur ’s morgens staat de half verlichte maan vrij hoog boven de zuidelijke horizon.
wo 21 dec
Vandaag begint om 22:48 uur de astronomische winter. De zon bereikt dan zijn meeste zuidelijke punt aan de hemel. Op het noordelijk halfrond is de nacht van 21 op 22 december de langste nacht van het jaar.
vr 23 dec
Nieuwe Maan. Geen maanlicht vannacht.
ma 26 dec
Op enige afstand rechtsboven de maansikkel is de planeet Saturnus te zien. Bekijk de samenstand vanaf 18.30 uur, vrij laag in het zuidwesten.
do 29 dec
Een half uur na zonsondergang, zo rond 17:15 uur moet heel laag in het zuidwesten de planeet Venus net zichtbaar zijn.
Later op de avond kun je genieten van een mooie samenstand van de maan en de reuzenplaneet Jupiter (rechts van de maan). Beide staan om 19:30 uur hoog in het zuidzuidwesten.
vr 30 dec
Eerste Kwartier. Om 19.00 uur staat de half verlichte maan hoog in het zuiden. Op grote afstand rechtsonder de maan is de planeet Jupiter zichtbaar.
31 dec
In Dordrecht: Zon op om 08.49 uur. Zon onder om 16.39 uur.
Dagkalender
Ontdek per maand de makkelijk te vinden objecten aan de sterrenhemel.
Januari 2022
01 jan 00.00 uur
DE MEDEWERKERS VAN STERRENWACHT MERCURIUS WENSEN IEDEREEN EEN VOORSPOEDIG
EN GELUKKIG 2022 MET VEEL HELDERE AVONDEN!
1 jan
In Dordrecht: Zon op om 08:49 uur. Zon onder om 16:41 uur.
zo 2 jan
Nieuwe Maan. De maan is rond deze datum enkele dagen niet of nauwelijks te zien.
ma/di 3/4 jan
Dit is de nacht van de Boötiden, een jaarlijks terugkerende meteorenzwerm. Het maximum valt dit jaar in de avond maar dan staat het radiant nog laag aan de hemel. In de nacht als het radiant hoger aan de hemel komt, is de activiteit al fors afgenomen. Het is net nieuwe maan geweest, dus geen storend maanlicht. Als het goed helder en donker is, worden er zo’n 20 meteoren per uur verwacht.
di/wo 4/5 jan
De smalle sikkel van de maan en de planeten Mercurius, Saturnus en Jupiter zijn te zien in de avondschemering
vr 7 jan
Mercurius is aan de avondhemel te vinden, hij staat 19° van de Zon en gaat 1,5 uur na de Zon onder
zo 9 jan
Eerste Kwartier. De maan staat in de middag en avond aan de hemel
ma 17 jan
Volle maan. De maan staat de hele nacht hoog aan de winterhemel
di 25 jan
Laatste Kwartier. De maan is nu in de nanacht en ochtend zichtbaar
31 jan
In Dordrecht: Zon op om 08:22 uur. Zon onder om 17:27 uur.
Februari 2022
1 feb
In Dordrecht: Zon op om 08.21 uur. Zon onder om 17.29 uur.
di 1 feb
Nieuwe Maan. Nieuwe maan is een van de schijngestalten van de maan. Als de maan ongeveer tussen de aarde en de zon staat, is alleen de schaduwkant van de maan waar te nemen. De maan is dan vanaf de aarde niet te zien.
wo 2 feb
De zeer smalle maansikkel zien we onder de planeet Jupiter
ma 7 feb
“Rechtsboven” de maan staat de planeet Uranus (21.30 uur)
di 8 feb
ma 14 feb
Eerste Kwartier. De half verlichte maan is een middag- en avondverschijning
De maan in samenstand met de sterren Castor en Pollux in de vroege ochtend
wo 16 feb
Mercurius is nu in de ochtend zichtbaar, hij staat 26° van de Zon en komt 1,0 uur voor de Zon op. Ook Venus en Mars staan in het zuidoosten
wo 16 feb
Volle Maan. De maan is vrijwel de hele nacht zichtbaar.
wo 23 feb
Laatste Kwartier. De maan is te zien in de nanacht en ochtend
zo 27 feb
De smalle maansikkel in de ochtend bij de planeten Mars en Venus
28 feb
In Dordrecht: Zon op om 07.29 uur. Zon onder om 18.18 uur.
Maart 2022
1 mrt
In Dordrecht: Zon op om 07.27 uur. Zon onder om 18.20 uur.
di 1 mrt
wo 2 mrt
Nieuwe Maan. Er is dus geen maan aan de hemel te zien. De hemel is nu dus relatief donker en een goede periode om deep-sky objecten te observeren.
vr 4 mrt
Met een beetje geluk is de smalle maansikkel aan de avondhemel te vinden
zo 6 mrt
In de ochtend een samenstand van de planeten Mars en Venus
do 10 mrt
Eerste Kwartier. Tijdens het eerste kwartier komt de maan omtrent het middaguur op en is ook in de avond te zien.
vr 18 mrt
Volle Maan. Vanaf de zon gezien bevindt de maan zich aan de andere zijde van de aarde en valt de verlichte helft van de maan samen met de naar de aarde toegekeerde helft
zo 20 mrt
Astronomische lente. Vandaag staat de zon loodrecht boven de evenaar, wat voor het noordelijk halfrond het begin van de lente betekent. De lengte van dag en nacht zijn overal op aarde gelijk.
Het woord lente is een oude afleiding van lang en heeft betrekking op het lengen van de dagen.
zo 20 mrt
Venus is ochtendster, staat 47° van de Zon en komt 1,5 uur voor de Zon op.
vr 25 mrt
Laatse Kwartier. De maan is zichtbaar in de nanacht en ochtend
zo 27 mrt
Vannacht begint de zomertijd. De zomertijd begint op de laatste zondag van maart en eindigt op de laatste zondag van oktober (het begin van de wintertijd). In de nacht van zaterdag op zondag worden de klokken om 2 uur een uur vooruit gezet, dus van 2 naar 3 uur (ezelsbruggetje: in het voorjaar gaat de klok een uur vooruit).
In totaal duurt de zomertijd 31 weken, oftewel 217 dagen. Dit jaar begint de zomertijd op 27 maart en eindigt op zondag 30 oktober.
31 mrt
In Dordrecht: Zon op om 07.19 uur. Zon onder om 20.12 uur.
April 2022
1 apr
In Dordrecht: Zon op om 07.17 uur. Zon onder om 20.14 uur.
vr 1 apr
Nieuwe Maan. De schaduwkant van de maan is naar de aarde gericht. Hierdoor kunnen we de maan vanaf de aarde niet zien.
di 5 apr
Vanavond staat de maansikkel in het sterrenbeeld Stier.
za 9 apr
Eerste Kwartier. De maan staat vanavond rond 22.00 uur in een lijn met de sterren Castor en Pollux van het sterrenbeeld Tweelingen.
di 12 apr
‘s Avonds zien we de maan in het sterrenbeeld Leeuw ten oosten van de ster Regulus.
za 16 apr
Volle Maan. De maan staat de hele nacht boven de horizon.
vr 22 apr
Het maximum van de Lyriden (een jaarlijks terugkerende meteorenzwerm) wordt vanavond omstreeks 21.00 uur verwacht. De radiant komt in de nanacht hoger aan de hemel te staan. De beste tijd om te kijken is tussen middernacht en het moment dat de maan rond 4.00 uur opkomt. Bij een goede donkere hemel worden maximaal 10 meteoren per uur verwacht. Lyriden zijn snelle meteoren met soms vuurbollen.
za 23 apr
Laatste Kwartier. De maan is na middernacht en ‘s morgens te zien.
ma/di 25/26 apr
In de vroege ochtend staat de afnemende maansikkel bij Saturnus en Mars aan de hemel vlak boven de horizon.
wo 27 apr
In de ochtendschemering is er een samenstand van Venus, Jupiter en de smalle sikkel van de maan. Wel zeer moeilijk waarneembaar vanwege de lage stand en de reeds lichte hemel kort voor de zon opkomt. Gebruik een verrekijker.
30 apr
In Dordrecht: Zon op om 06.15 uur. Zon onder om 21.02 uur.
Mei 2022
1 mei
In Dordrecht: Zon op om 06.13 uur. Zon onder om 21.04 uur.
ma 2 mei
Twee dagen na Nieuwe Maan staat de smalle maansikkel laag in het westen. Pas twee uur na zonsondergang gaat de maan onder.
za 7 mei
De maan in samenstand met de heldere sterren van het sterrenbeeld Tweelingen, Castor en Pollux.
ma 9 mei
De maan in Eerste Kwartier. Momenteel ‘s middags en ‘s avonds te zien.
vr 13 mei
De maan in de buurt van de hoofdster van het sterrenbeeld maagd, Spica.
ma 16 mei
Volle Maan. De maan is de hele nacht boven de horizon. Tegen de ochtend is er een maansverduistering waarvan wij alleen het begin kunnen zien. Minder dan een half uur voordat de maan onder gaat is de maan volledig in de schaduw van de aarde en begint de totaliteit. De maan gaat ‘verduisterd’ onder. Vanwege de al lichte ochtendhemel is de totaliteit waarschijnlijk helemaal niet te zien.
zo 22 mei
De maan staat in de buurt van de planeet Saturnus in het sterrenbeeld Steenbok.
zo 22 mei
De maan in schijngestalte van Laatste Kwartier. We zien de maan in de nanacht en ochtend.
wo 25 mei
In de ochtendschemering is er een mooie samenstand van de maan, Jupiter en Mars. Een stuk verder naar het oosten staat de zeer heldere planeet Venus en meer naar het zuiden is Saturnus nog te vinden.
zo 29 mei
Samenstand van Jupiter en Mars aan de vroege ochtendhemel. Jupiter is flink helderder dan Mars.
ma 30 mei
Nieuwe Maan. Aan de nachtelijke hemel is de maan voor ons nu niet zichtbaar.
31 mei
In Dordrecht: Zon op om 05.30 uur. Zon onder om 21.48 uur.
Juni 2022
1 juni
In Dordrecht: Zon op om 05.29 uur. Zon onder om 21.49 uur.
wo 1 juni
Begin van de weerkundige zomer. Deze bevat de maanden juni, juli en augustus.
De astronomische zomer begint op dinsdag 21 juni om 11:14 uur.
ma 6 juni
De maansikkel staat in het sterrenbeeld Leeuw. Dit is te zien aan de westelijke avondhemel tot ruim na middernacht.
di 7 juni
Het is Eerste Kwartier. De rechterkant van de maan is verlicht. We zien de maan ‘s avonds.
vr 10 juni
De maan is vandaag te vinden in het sterrenbeeld Maagd.
di 14 juni
Volle Maan. De maan is de hele korte juni-nacht boven de horizon.
zo 19 juni
Vannacht staan de maan en de planeet Saturnus aan de hemel.
di 21 juni
Begin van de astronomische zomer. Op het noordelijk halfrond zijn de dagen nu het langst. De zon staat recht boven de Kreeftskeerkring.
di 21 juni
Laatste Kwartier. De maan is in de nanacht en in de ochtend te zien.
zo 26 juni
De smalle maansikkel bij de planeet Venus aan de ochtendhemel.
ma 27 juni
Meteorenzwerm Juni-Bootiden. De frequentie is de laatste jaren niet zo hoog.
wo 29 juni
Nieuwe Maan. De maan is niet zichtbaar.
do 30 juni
Kort na zonsondergang is de smalle maansikkel aan de noordwestelijke hemel te vinden.
30 juni
In Dordrecht: Zon op om 05.27 uur. Zon onder om 22.02 uur.
Juli 2022
1 juli
vr 1 juli
Een uur na zonsondergang, dus rond 23.00 uur, is laag in het westnoordwesten een zeer smalle maansikkel zichtbaar.
ma 4 juli
Om 09:10 uur bevindt de aarde zich in het aphelium, het punt in de baan waar de afstand tot de zon het grootst is: 152,1 miljoen kilometer.
do 7 juli
Eerste Kwartier. Anderhalf uur na zonsondergang, zie je de half verlichte maan aan de zuidwestelijke hemel staan, met pal daaronder de ster Spica in het sterrenbeeld Maagd.
wo 13 juli
Volle Maan. Tegen middernacht staat de maan laag in het zuidzuidoosten, in het sterrenbeeld Boogschutter.
vr 15 juli
Vrij wijde samenstand van de maan en de geringde planeet Saturnus, op enige afstand boven de maan. De twee hemellichamen zijn vanaf middernacht zichtbaar, laag in het zuidoosten. Rond 04.00 uur (op zaterdag 16 juli) bereiken zij hun hoogste stand boven de zuidelijke horizon.
di 19 juli
Vroeg in de ochtend is een mooie nauwe samenstand zichtbaar van de afnemende maan en de reuzenplaneet Jupiter, die zich op kleine afstand boven de maan bevindt. Om 01.00 uur zie je de twee hemellichamen laag in het oosten; rond 04.00 uur, als het geleidelijk begint te schemeren, staan ze hoog boven de zuidoostelijke horizon. Op grote afstand rechts van het tweetal is Saturnus zichtbaar. En op vrijwel even grote afstand links staat Mars.
wo 20 juli
Laatste Kwartier. De vrijwel half verlichte maan staat ’s morgens vroeg vrijwel exact tussen de planeten Mars en Jupiter in.
Kijk rond 03.30 uur, in het oostzuidoosten.
vr 22 juli
Mars staat rond 03.30 uur een stukje rechts van de maan boven de oostelijke horizon.
za 23 juli
Linksboven de afnemende maan is het Zevengesternte te zien, de open sterrenhoop in het sterrenbeeld Stier.
wo 27 juli
Vanaf 05.00 uur, laag in het oostnoordoosten een wijde samenstand van de zeer smalle maansikkel en de planeet Venus.
do 28 juli
Nieuwe Maan. De maan is voor ons nu niet zichtbaar. Kijk vandaag naar het maximum van de meteorenzwerm de Delta Aquariden, die afkomstig lijken te zijn uit het sterrenbeeld Waterman (Aquarius).
31 juli
In Dordrecht: Zon op om 06.03 uur. Zon onder om 21.30 uur.
Augustus 2022
1 aug
In Dordrecht: Zon op om 06.05 uur. Zon onder om 21.28 uur.
ma 1 aug
Rond 22.00 uur, als het nog schemert, zie je de maansikkel laag boven de westelijke horizon. Waarschijnlijk is ook het asgrauwe schijnsel zichtbaar. Het ‘donkere’ deel van de maan is dan toch te zien. Het wordt veroorzaakt doordat het licht van de aarde voor een deel naar de maan wordt weerkaatst.
vr 5 aug
Eerste Kwartier. De half verlichte maan staat ’s avonds laag boven de zuidwestelijke horizon.
do 11 aug
Rond middernacht is aan de zuidzuidoostelijke hemel een wijde samenstand zichtbaar van de bijna vol verlichte maan en de planeet Saturnus. Zoek de planeet op geruime afstand linksboven de maan.
vr 12 aug
Vandaag is het Volle Maan. Tegen middernacht staat de maan vrij laag boven de zuidoostelijke horizon; op flinke afstand rechtsboven de maan is de planeet Saturnus te zien.
Vannacht is ook het maximum van de Perseïden, een van de bekendste meteorenzwermen, met het vluchtpunt in het sterrenbeeld Perseus. Vanwege het vele storende maanlicht zijn de waarnemingsomstandigheden echter bijzonder ongunstig.
zo 14 aug
De planeet Saturnus staat vandaag exact tegenover de zon aan de hemel, dit noemen we: in oppositie. De afstand tot de aarde is rond deze datum het kleinst, en de helderheid van de planeet het grootst. Bovendien is hij de gehele nacht zichtbaar. Saturnus staat in het sterrenbeeld Steenbok, en bereikt om 01.45 uur (op 15 augustus) zijn hoogste stand aan de hemel, in het zuiden.
Rond middernacht is vrij laag in het oostzuidoosten ook een wijde samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Jupiter, die een stuk helderder is dan Saturnus.
ma 15 aug
De reuzenplaneet Jupiter staat vanavond op enige afstand rechtsboven de maan. Bekijk de wijde samenstand rond middernacht, laag aan de oostelijke hemel.
wo 17 aug
Deze maand is het bekende sterrenbeeld Grote Beer, de ‘Steelpan’, ’s avonds in het noordwesten te vinden. Vanaf een goede donkere plek zijn ook de zwakkere sterren te onderscheiden die de kop en de poten van de beer moeten voorstellen.
vr 19 aug
Laatste Kwartier. Voor het aanbreken van de ochtendschemering is hoog in het zuidoosten een mooie samenstand te zien van de half verlichte maan en de rode planeet Mars, op kleine afstand linksonder de maan.
wo 24 aug
De afnemende maansikkel staat precies op één lijn met de sterren Castor en Pollux in het sterrenbeeld Tweelingen. Kijk hiervoor rond 05.00 uur, in het oostnoordoosten.
za 27 aug
Nieuwe Maan. De maan is voor ons niet te zien.
di 30 aug
Als je vrij zicht op het westzuidwesten hebt, zie je rond 21.00 uur, tijdens de avondschemering, een mooie maansikkel, heel laag boven de horizon.
31 aug
In Dordrecht: Zon op om 06.53 uur. Zon onder om 20.28 uur.
September 2022
1 sept
In Dordrecht: Zon op om 06.54 uur. Zon onder om 20.26 uur.
do 1 sept
Start van de weerkundige herfst. Deze omvat de maanden september, oktober en november.
De astronomische herfst begint op vrijdag 23 september.
za 3 sept
Eerste Kwartier. Op zeer kleine afstand rechtsonder de half verlichte maan staat de ster Antares in het sterrenbeeld Schorpioen. Bekijk de nauwe samenstand aan het eind van de avondschemering, rond 21.30 uur, heel laag in het zuidzuidwesten.
wo 7 sept
Om 23.30 uur staat de wassende maan precies in het zuiden, in het sterrenbeeld Steenbok. De heldere ‘ster’ die op grote afstand linksboven de maan, is de planeet Saturnus.
do 8 sept
Wijde samenstand van de planeet Saturnus en de maan. Saturnus staat op geruime afstand rechts boven de maan.
Rond middernacht bereiken de twee hemellichamen hun hoogste positie aan de hemel, precies in het zuiden. De ster die min of meer tussen Saturnus en de maan in staat, is Deneb, de hoofdster van het sterrenbeeld Steenbok.
za 10 sept
Volle Maan. ’s Avonds rond 22.30 uur zie je aan de oostzuidoostelijke hemel een wijde samenstand van de maan en de reuzenplaneet Jupiter. De planeet staat op grote afstand links van de maan.
Hoger aan de hemel is het Herfstvierkant zichtbaar: de vier helderste sterren van het sterrenbeeld Pegasus.
zo 11 sept
Jupiter staat vannacht op kleine schijnbare afstand rechtsboven de maan. Om 21.30 uur staan de twee hemellichamen nog laag boven de oostelijke horizon, maar rond middernacht zie je ze al hoog in het zuidoosten. Pas tegen 03.00 uur (op maandag 12 september) bereiken ze hun hoogste stand aan de hemel, in het zuiden.
do 15 sept
De afnemende maan staat rond middernacht aan de oostelijke hemel. Pal boven de maan is het Zevengesternte te vinden (gebruik eventueel een verrekijker)
Op grotere afstand linksonder de maan zie je de ster Aldebaran in het sterrenbeeld Stier, met links daarvan de planeet Mars. Mars heeft ongeveer dezelfde oranje kleur als Aldebaran, maar is wel helderder.
vr 16 sept
Vannacht is een nauwe samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Mars. De planeet is op kleine afstand onder de maan te vinden. Rond middernacht zie je de twee hemellichamen laag aan de oostnoordoostelijke hemel.
Diep in de nacht, rond 05.00 uur (op zaterdag 17 september) staan ze samen zeer hoog in het zuidoosten.
za 17 sept
De maan in Laatste Kwartier en zichtbaar in de nanacht en ochtend.
di 20 sept
Nog voor het aanbreken van de ochtendschemering, zie je de afnemende maan hoog boven de oostelijke horizon. Direct links van de maan is de ster Pollux zichtbaar, in het sterrenbeeld Tweelingen. Castor staat er pal boven.
vr 23 sept
Begin van de astronomische herfst 03.03 uur.
Vandaag is er sprake van de herfstequinox, ook wel herfstpunt genoemd. Het betekent dat de zon precies boven de evenaar staat. En dat heeft een paar gevolgen. Allereerst duren dag- en nacht vandaag overal op aarde even lang. Daarnaast komt de zon vandaag precies in het oosten op, om vervolgens ook precies in het westen onder te gaan. Er is slechts nog één andere dag in het jaar waarop dat gebeurt en dat is de lente-equinox (rond 21 maart).